Την πρώτη φορά που πήγα διακοπές στην ενήλικη ζωή μου, ήμουν σχεδόν 30 χρονών. Για χαρη της διήγησης θα παραλείψω τα μετρημένα στο ένα χέρι Σαββατοκύριακα ή τριήμερα που είχαν συμβεί μέχρι τότε, όλα πλην ενός κάκιστες εμπειρίες. Η φίλη μνήμη με έχει προστατεύσει με το να τα θυμάμαι πολύ αχνά.
Όμως εδώ θα μιλήσουμε για τις διακοπές που μετρούν μια εβδομάδα τουλάχιστον και τον Αύγουστο. Γυρνώντας πίσω στην ιστορία μας, δεν είχα λοιπόν εγώ αποφασίσει για να συμβούν - ήταν πρόταση του τότε αγοριού μου. Έκανα αρκετή ώρα να το επεξεργαστώ, να βρώ λόγους για να μην το κάνω - όταν στο τέλος, αφού γενναία τους εξάλειψε όλους, έκανα την ερώτηση που κάνω (σχεδόν) μέχρι και σήμερα.
‘’ Δεν θα κάνουμε τίποτα δηλαδή τόσες μέρες; Δεν θα βαρεθούμε;’’
Το να μην κάνω ‘’τίποτα’’ ήταν μια ιδέα - μια στάση ζωής - που δεν χωρούσε με τίποτα στο μυαλό μου. Το να μην κάνω τιποτα - κρατούσε μια άλλη λέξη που φοβόμουν και απεχθανόμουν. Τη λέξη ΄'τεμπελιά’’. Το να είμαι ‘‘τεμπέλα’’ ήταν στο μυαλό μου η απόλυτη εξαθλίωση, η αιτία όλων, έγκλημα, πραξικόπημα, Χιροσίμα.
Δυστυχώς, η ιστορία δεν έχει χαρούμενο τέλος. Δεν μπορώ δηλαδή να σας πω πως εκείνες, οι πρώτες διακοπές, έμειναν αξέχαστες ή άλλαξαν για πάντα τη κοσμοθεωρία μου. Αντίθετα ήταν τόσο χλιαρές και άβολες που τώρα όσο και να προσπαθώ να τις θυμηθώ, αδυνατώ. Πέρασαν κοντά στα 10 χρόνια - με ενδιάμεσα καλοκαίρια που για οικονομικούς λόγους δεν μπορούσαν να πάω πουθενά - για να αλλάξει η σκέψη μου απέναντι στις διακοπες.
Σαν ένας άνθρωπος λοιπόν που έχει βιώσει μια πλούσια παλέτα αντιδράσεων και συναισθημάτων απέναντι τους, ορίστε τι ξέρω σήμερα.
Δεν είσαι ποτέ τεμπέλα. Η λέξη τεμπελιά δεν υπάρχει. Είναι μια εφεύρεση που έχουμε φτιάξει για να εξηγήσουμε τη συμπεριφορά των ανθρώπων όταν δεν πράττουν, όταν αναβάλλουν - εκείνα που θέλουν και εκείνα που πρέπει να κάνουν (τελείως διαφορετικά πράγματα τα δυο αλλά είναι άλλη συζήτηση). Είναι η αντίδραση μας απέναντι σε αυτά, μπορεί να συμβεί για πολλούς λόγους - στο πρώτο γιατί φοβόμαστε πως δεν είμαστε αρκετά καλοί και δεν ξέρουμε από που να ξεκινήσουμε. Ένας καθηγητής ψυχολογίας τα έγραψε πολύ καλύτερα για αυτό, διαβαστε το. Θα σας βοηθήσει να καταλάβετε πολλά και ίσως κάνετε αυτό που έκανα και και εγώ - να βγάλω τη ρετσινιά της ‘’τεμπέλας’’ από πάνω μου και να σπρώξω απαλά τις ενοχές, έξω από την πόρτα.
Αν δεν κοιμηθούμε, θα πεθάνουμε. Τόσο απλά. Ο ύπνος και η ξεκούραση είναι απαραίτητες λειτουργίες για τον ανθρώπινο οργανισμό όσο η τροφή και το νερό. Για έναν περίεργο λόγο ανησυχούμε περισσότερο όταν δεν κάνουμε σεξ παρά όταν δεν κοιμόμαστε (στην ποπ κουλτούρα δεν υπάρχει καμία αποθεωτική στιγμή ύπνου). Κανένας δεν κατηγορεί τα ζώα ως ‘’τεμπελικά’’ αν αποφασίσουν να ρίξουν ένα υπνάκι. Ο υπερθεματισμός της παραγωγικότητας, έδωσε αρνητικό πρόσημο σε κάτι που μας βοηθά να ζούμε. Η έλλειψη υπνου μας κάνει κάτι άλλο, μια σκιά του εαυτού μας.
Αν έχεις σαν και εμένα περάσει στερήσεις, οικογενειακα δράματα, πανδημία, απώλειες - με λίγα λόγια έχεις και εσύ την ανθρώπινη σου εμπειρία εμπλουτισμένη με τραύματα, η συνθήκη του να νιώθεις ασφαλής ή ήρεμος, είναι κάτι φοβερά περίπλοκο. Υπάρχει μια πολύ μεγάλη περίπτωση να είσαι εθισμένος στο άγχος. Το μόνο σου πραγματικά ασφαλές σημείο, είναι εκείνο που πρέπει να δουλεύεις, να ανταπεξέλθεις σε απαιτήσεις, να μην μπορείς να βάλεις όρια γιατί εκείνα σε οδηγούν σε ένα πολύ δύσκολο μέρος. Ίσως σε εκείνο που φοβάσαι πως θα τα χάσεις πάλι όλα.
Οι διακοπές δεν είναι απαραίτητα μέρος. Δεν είναι νησί, resort, πισίνες, κοκτέηλ. Το επαναλαμβάνω, οι διακοπές δεν είναι απαραίτητα μέρος. Οι διακοπές είναι παύση από όλα αυτά που κάνουμε κάθε μέρα, ξεκούραση και ευκαιρία να κάνεις πολλά πράγματα διαφορετικά. Είναι ευκαιρία να εξερευνήσεις, να ακούσεις. Μπορεί να γίνει με μια εκδρομή μια ώρα από το σπίτι σου ή με το να πηγαίνεις στο πάρκο και να διαβάζεις ένα βιβλίο. Να κάνεις πρωινό στο κρεβάτι. Είναι η άσκηση του πόσο μπορείς να αφήσεις τον εαυτό σου έξω από αυτά που κάνει κάθε μέρα.
Οι διακοπές είναι φροντίδα, όχι άσκηση κακομαθημένου παιδιού.
Το να ζεις όλο το χρόνο περιμένοντας τις διακοπές είναι το ίδιο άβολο με το να ζεις όλο το χρόνο αποφεύγοντας τις. Και στα δυο προσπαθείς να ξεφύγεις από κάτι που αφορά τη ζωή σου και τον τρόπο που τη διέπεις.
Για όσες και όσους φέτος έχουν την οικονομική ευχέρεια και χρόνο να κάνουν κάπου διακοπές, ζουν ήδη μέσα σε ένα μεγάλο προνόμιο. Πολλοί συνάνθρωποι μας δεν το έχουν. Πάρτε λοιπόν αυτό το δώρο για να δώσετε στον εαυτό σας υπνάκια, εξερεύνηση μυαλού και σώματος, αξιώστε τον εαυτό σας να είναι παρών στη στιγμή. Οι διακοπές δεν είναι τόπος. Είναι πρώτα από όλα μια ειλικρινή πρόθεση μας κοιτάξουμε μια ιστορία, με άλλα μάτια.
Spirit animal διακοπών - Jack Nicholson στις δικιές του.
φωτογραφίες από τον Willy Rizzo και τον Michael White