Τι κάνει μια φωτογραφία καλή, στα social media; Υπάρχουν καλές φωτογραφίες που δεν είναι καλές για το instagram; Υπάρχουν καλές φωτογραφίες για το instagram που δεν είναι καλές για τα υπόλοιπα μέσα; Πολλές ερωτήσεις μαζί, η αλήθεια κάπου στη μέση.
Είμαι πια σίγουρη πως τίποτα από αυτά που σας λένε πως κάνουν μια φωτογραφία "καλή", όντως το κάνουν. Μια φωτογραφία μπορεί να είναι θολή, κουνημένη, λάθος καρέ, με μπόλικο flash και να είναι απίθανη, αξέχαστη και σημαντική. Υπάρχουν επαγγελματίες που έχουν διαπρέψει με "λάθος" φωτογραφίες, (ο Juergen Teller, o Man Ray, o William Eggleston για να πω κάποιους) κάνοντάς μας να δούμε την καθημερινότητα με άλλα μάτια, επιτρέποντάς μας να προχωρήσουμε και άλλο λίγο την αντίληψη μας. Με λίγα λόγια, μια μονάχα από τις ιδιότητες της φωτογραφίας είναι να είναι "ωραία" και είναι μονάχα προαιρετική. Περισσότερο μας νοιάζει αν είναι επιδραστική. Το κείμενο του James Hyman το εξηγεί υπέροχα, με δυο πολύ τρυφερά παραδείγματα.
Η εξάπλωση του μέσου, δηλαδή το γεγονός πως πια μπορούμε να δούμε τόσες πολλές φωτογραφίες κρατώντας μια συσκευή στη παλάμη του χεριού μας, έδωσε σε όλους μας την ευκαιρία να γίνουμε φωτογράφοι και κριτικοί της καρπαζιάς. Όλοι μας έχουμε μια άποψη για το τι είναι "ωραίο" που αντανακλά και στον τρόπο ζωής μας, στις ανασφάλειες και στη στιγμή που βρισκόμαστε. Ο στόχος όμως στα social media παραμένει ο ίδιος. Να τραβήξουμε την προσοχή, σε εκείνα τα 3 δευτερόλεπτα που κάνουμε scroll για να φτάσουμε στην επόμενη οθόνη. Να κάνουμε το κοινό, να σταματήσει και να κοιτάξει.
Πως το κάνουμε αυτό; Υπάρχουν μερικοί πανάρχαιοι κανόνες. Η σεξουαλικότητα, το ταμπού, είναι ένας από αυτούς. Δείξε κάτι που οι περισσότεροι θεωρούν ως απαγορευμένο. Δείξε κάτι που προκαλεί δέος με το μέγεθος του, τη χρηματική του αξία ή το πρεστιζ που υπόσχεται. Δείξε κάτι σε πολύ πολύ έντονα χρώματα, το μάτι πάντα θα σταματήσει στους έντονους χρωματικούς συνδυασμούς. Γράψε κάτι πραγματικά θυμωμένο και καταγγελτικό, ακόμα και προσβλητικό, δείξε τη φωτογραφία του. Ένα λαχταριστό φαγητό από κοντά, όλοι μας θέλουμε να φάμε. Δείξε ένα μωρό ή ένα γατάκι, είμαστε πλασμένοι για να ξεχειλίζουμε από τρυφερότητα μπροστά τους.
Και μετά; Τι συμβαίνει μετά από μια "ωραία" εικόνα; Μια εικόνα που συμφωνεί με την αισθητική της εποχής ή καλύπτει τα παραπάνω; Αν δεν υπάρχει ουσιαστική πρόθεση, τίποτα.
Πρόθεση στη γλώσσα μου, είναι η ενσυνείδητη απόφαση του να πεις κάτι. Το τίμημα του να θες να συνδεθείς με τους άλλους. Πάνω από όλα, πως νιώθεις και ποιο είναι το συναίσθημα που θες να μοιραστείς. Σας φαίνεται εύκολο; Δεν είναι. Κυρίως γιατί οι περισσότεροι από εμάς, δεν έχουμε ξεκάθαρη πρόθεση. Δεν ξέρουμε δηλαδή τι ακριβώς θέλουμε να μοιραστούμε με τους άλλους, τι προσφέρουμε που είναι σημαντικό και πολύτιμο για αυτούς.
Η φωτογραφία λοιπόν, ξεκινά από αυτό. Έχουμε γεμίσει από "ωραίες" φωτογραφίες που δεν μας λένε τίποτα. Αν δεν καταλαβαίνετε τι εννοώ, κάντε το εξής πείραμα. Ανοίξτε το instagram σας, και αρχίστε να σκρολάρετε και σταματήστε σε μια φωτογραφία. Σας κάνει να νιώθετε κάτι; Κοιτάζοντάς την, σκέφτεστε αυτόματα την αρχή μιας μικρής ιστορίας; Βλέπετε ίσως τον εαυτό σας να πρωταγωνιστεί σε αυτή; Αν όχι, θα έχετε ξεχάσει τη φωτογραφία πιο γρήγορα από ότι την είδατε.
Βλέπετε στα social media δεν ψάχνουμε υπερπαραγωγές, δεν αναζητούμε περιοδικά. Ζητάμε κάτι που να μοιάζει με εμάς, να μας αφορά και να το καταλαβαίνουμε. Ζητάμε κάτι που πιστεύουμε πως μπορούμε - ίσως όχι τώρα - να το αποκτήσουμε, κατακτήσουμε.
Αυτό δε σημαίνει απαραίτητα πως πρέπει να είναι ρεαλιστικό. Αυτό σημαίνει πως η φωτογραφία, η εικόνα, προέρχεται από ειλικρινή πρόθεση μοιράσματος. Εγώ σου δείχνω αυτό γιατί θέλω να μοιραστώ μαζί σου χαρά, λύπη, γαλήνη, γέλιο, δέος, αηδία.
Τα συναισθήματα είναι ο κρυφός κρίκος. Σε αυτά απαντούμε.
Οπότε την επόμενη φορά, που έχετε ρίξει κόπο, ίσως και χρήμα για μια φωτογραφία στο instagram για να είναι "ωραία" και δεν έχει την αποδοχή που περιμένετε, κάντε ένα βήμα πίσω. Ποια ήταν η πρόθεση σας; Αν δυσκολεύεστε να τη βρείτε ή αν απαντάτε "θέλω να δουν τι ωραίο που είναι το "…" είστε πολύ γενικοί. Τι ακριβώς βρίσκετε ωραίο και πολύτιμο; Τι συγκινεί εσάς ή σας κάνει περήφανους; Αυτές είναι οι σκηνές, οι εικόνες που αξίζει να φωτογραφηθούν. Με αυτά θα με βοηθήσεις να καταλάβω, να μπω στον κόσμο σου. Δεν με νοιάζει να είναι τέλεια, με νοιάζει να είναι αληθινά, με νοιάζει να νιώσω, με νοιάζει να μη δείχνει κάτι απρόσιτο. Θέλω να με αφορά, να μου υπόσχεται τις προοπτικές μου σε αυτή τη ζωή.
Περισσότερο από ποτέ άλλοτε, αυτή είναι η εποχή που θέλουμε να γίνουμε ο εαυτός μας.
Για να καταλάβετε πόσο σημαντικό είναι αυτό σήμερα, ένα μικρό παράδειγμα. Τις προάλλες, ο οίκος Balenciaga παρουσίασε τη συλλογή του για το καλοκαίρι του ‘22. Οι καλεσμένοι έφταναν και τους ρωτούσαν αν ήθελαν να περάσουν από το κόκκινο χαλί. Καθώς εκείνοι έλεγαν "ναι" προχωρούσαν προς τα εκεί όπου τους περίμενε πλήθος φωτογράφων που ουρλιάζοντας, ζητούσαν να ποζάρουν. Σχεδόν αυτόματα, έκαναν χειλάκια και πόζες για αυτούς. Καθώς έμπαιναν στη συνέχεια στην αίθουσα της επίδειξης, καθόντουσαν μπροστά σε τεράστιες οθόνες που έβλεπαν τους εαυτούς τους να ποζάρουν μπροστά στις κάμερες. Έτσι και αλλιώς, όλοι κάνουμε σαν να ζούμε σε ένα κόκκινο χαλί. Τα μοντέλα, ήταν ανάμεσα στους καλεσμένους, η πασαρέλα ήταν το ίδιο red carpet, ένα πανέξυπνο σχόλιο πάνω στη διασημότητα σήμερα. Τίποτα δεν είχε τελειώσει αφού μετά από αυτό, προβλήθηκε ένα επεισόδιο από τους Simpsons όπου όλη η κωμόπολή τους, έπειτα από διάφορα κωμικά γεγονότα, καταλήγει να κάνει πασαρέλα για τον Balenciaga.
To βιντεο με τους Simpsons και τον Balenciaga ανέβηκε πριν από 4 μέρες, και μετρά 3,1 εκ. Views. Την ίδια μέρα, ανέβηκε το επετειακό βίντεο των 100 χρόνων για τον Gucci. Έφτασε τα 44.000 views.
Υ.Γ 1- Ξέρετε ποιο είναι το συναίσθημα που έχει τη μεγαλύτερη ανακλαστικότητα πάνω μας; Ο θυμός. Οτιδήποτε μας θυμώνει, είναι αυτό που θα μοιραστούμε άμεσα στα social media, χωρίς σχεδόν δεύτερη σκέψη. Είναι το συναίσθημα που ο αλγόριθμος του Facebook βασίζεται, η πηγή της δεύτερης μεγαλύτερης πανδημίας μετά τον Covid - αυτή της παραπληροφόρησης. Η πρόσφατη κατάθεση στο Αμερικανικό κοινοβούλιο ενός πρώην στελέχους του Facebook λέει ακριβώς αυτό, και το ζήτημα είναι άμεσο. Χρειάζεται θεσμοθέτηση.
Υ.Γ 2 - ΜΑΝΤΕΨΤΕ ΤΙ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ. Ναι! Ο λόγος που παίρνετε αυτό το newsletter σήμερα. Την επόμενη Κυριακή στις 11:30 το πρωί θα πιούμε καφέ μαζί για πρώτη φορά μετά το καλοκαίρι. Πριν ξεκινήσω με τους καλεσμένους αυτής της σεζόν, θα είναι μεταξύ μας. Θα μιλήσουμε για το τι θέλουμε να κάνουμε το Χειμώνα, τους στόχους μας και η πρόσκληση είναι διπλή - φέρτε ένα φίλο ή μια φίλη μαζί σας για να τον γνωρίσουμε και να μας γνωρίσει.
